ΦΩΤΟ/ΚΟ ΠΑΡΚΟ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ

Φθηνό ρεύμα από το Διάστημα
Ιάπωνες προγραμματίζουν να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκό πάρκο, μέσα στην επόμενη πενταετία
Tου Κωστα Δεληγιαννη

Η ιδέα μοιάζει βγαλμένη από κάποιο βιβλίο επιστημονικής φαντασίας: τεράστια φωτοβολταϊκά πάνελ τα οποία περιφέρονται γύρω από τη Γη, σε απόσταση αρκετών χιλιομέτρων έξω από την ατμόσφαιρα, με σκοπό να μετατρέπουν μεγάλες ποσότητες ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρική, την οποία μεταφέρουν ασύρματα σε κάποια επίγεια βάση.
Η προοπτική αυτή, ωστόσο, μελετάται από το 1998 από τους Ιάπωνες επιστήμονες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Space Solar Power System (SSPS), στο πλαίσιο του οποίου η ιαπωνική κυβέρνηση διερευνά την πιθανότητα αξιοποίησης του Διαστήματος για την παραγωγή άφθονου και φθηνού ηλεκτρικού ρεύματος. Και μάλιστα, φαίνεται πως ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι τόσο εφικτό που, μόλις τον προηγούμενο μήνα, ο υπουργός Οικονομίας της Χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου ανακοίνωσε πως συστάθηκε ήδη μία κοινοπραξία από κρατικούς και ιδιωτικούς φορείς η οποία θα αναλάβει να το κάνει πράξη.

Eτοιμη η κοινοπραξία

Με τη συμμετοχή μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών, όπως η Mitsubishi Heavy Industries, η NEC, η Fujitsu και η Sharp, η συγκεκριμένη κοινοπραξία αναμένεται μέσα στην επόμενη πενταετία να θέσει σε τροχιά ένα μικρό «δορυφορικό ηλιακό πάρκο», ισχύος μόλις 100 KW, ώστε να δοκιμάσει όλες τις τεχνολογίες που χρειάζονται για τη λειτουργία μιας τέτοιας εγκατάστασης στο Διάστημα.
Οταν ολοκληρωθούν αυτές οι δοκιμές, οι υπεύθυνοι έχουν προγραμματίσει να κατασκευάσουν μία σειρά από πάρκα ολοένα μεγαλύτερων διαστάσεων, πριν φτάσουν στην πρώτη διαστημική εγκατάσταση που θα χρησιμοποιηθεί για εμπορικούς σκοπούς – ένα δορυφόρο αποτελούμενο από φωτοβολταϊκά στοιχεία τα οποία θα καλύπτουν έκταση αρκετών τετραγωνικών χιλιομέτρων. Με ισχύ 1 GW, ο συγκεκριμένος δορυφόρος θα μπορεί να αντικαταστήσει ένα πυρηνικό εργοστάσιο μεσαίου μεγέθους, συμπεραίνουν οι ειδικοί, ικανοποιώντας τις ενεργειακές ανάγκες 750.000 νοικοκυριών.
Οπως υποστηρίζουν οι επιστημονικοί επικεφαλής της κοινοπραξίας, όλα τα τεχνικά προβλήματα αναμένεται να λυθούν σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα, ώστε αυτός ο δορυφόρος να βρίσκεται στο Διάστημα ήδη το 2030.
Σε μία τέτοια περίπτωση, συνεχίζουν, η Ιαπωνία θα έχει καταφέρει όχι μόνο να μειώσει σημαντικά τις εισαγωγές πετρελαίου και άλλων ορυκτών καυσίμων, αλλά και να αναπτύξει μία νέα μέθοδο ηλεκτροπαραγωγής η οποία θα είναι φιλική προς το περιβάλλον.

Τα πλεονεκτήματα

Αλλωστε, όπως και τα επίγεια, έτσι και τα «δορυφορικά φωτοβολταϊκά πάρκα» θα αξιοποιούν την ενέργεια του Ηλίου, με συνέπεια να μην επιβαρύνουν τον πλανήτη με πρόσθετους αέριους ρύπους.
Με τη διαφορά όμως ότι μία ηλιακή κυψέλη στο Διάστημα μπορεί να παράγει πολλαπλάσιες ποσότητες ρεύματος συγκριτικά με μία ανάλογη κατασκευή που βρίσκεται εγκατεστημένη στο έδαφος: καθώς δεν θα παρεμβάλλεται η ατμόσφαιρα του πλανήτη μας η οποία απορροφάει μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας, η ενέργεια που θα φτάνει στις κυψέλες στο Διάστημα θα είναι πέντε φορές ισχυρότερη – με το επιπλέον πλεονέκτημα πως δεν θα μπλοκάρεται ποτέ από νέφη, ενώ θα «βομβαρδίζει» κάθε αντίστοιχο δορυφόρο με ακτινοβολία στο 99% του χρόνου λειτουργίας του.
Γι’ αυτό και οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν πως κάθε κιλοβατώρα που θα παράγεται στο Διάστημα θα κοστίζει έξι φορές λιγότερο από τη σημερινή τιμή πώλησής της στην Ιαπωνία.

Αγνωστες οι συνέπειες των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στην υγεία

Οσο κι αν η τεχνογνωσία που έχει αποκτήσει όλα αυτά τα χρόνια η ιαπωνική διαστημική υπηρεσία στην εκτόξευση δορυφόρων αποτελεί μία σημαντική εγγύηση για το γεγονός ότι το πρότζεκτ θα υλοποιηθεί μέσα στις προβλεπόμενες προθεσμίες, το μεγαλύτερο εμπόδιο που αναμένεται να συναντήσει είναι οι αντιδράσεις της κοινής γνώμης. Κι αυτό γιατί, καθώς η ενέργεια θα εκπέμπεται από το Διάστημα πίσω στη Γη με τη μορφή μικροκυμάτων ή δεσμών λέιζερ που θα καταλήγουν σε γιγαντιαία κοίλα κάτοπτρα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που ανησυχούν για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στη δημόσια υγεία, αλλά και στους ζωικούς οργανισμούς. Είναι χαρακτηριστικό πως, σε έρευνα που διεξήχθη το 2004, το μεγαλύτερο ποσοστό από τους 1.000 συμμετέχοντες εξέφρασε την ανησυχία του γι’ αυτόν τον τρόπο ασύρματης μετάδοσης.
Οι ειδικοί ανταπαντούν ότι οι έρευνες έχουν ήδη δείξει πως οι δέσμες αυτές θα μεταφέρουν τη συντριπτική πλειονότητα της ενέργειας μέσα στα κάτοπτρα –σε ποσοστό, μάλιστα, μεγαλύτερο του 95%–, τη στιγμή που το υπόλοιπο 5% της ακτινοβολίας θα έχει ισχύ αρκετά χαμηλότερη από τα διεθνή όρια ασφαλείας. Αλλωστε, έχουν προβλέψει έναν προστατευτικό μηχανισμό ο οποίος θα διακόπτει κάθε εκπομπή κυμάτων αν κάποιο αντικείμενο παρεμβληθεί μεταξύ του πομπού και του δέκτη, ώστε να διασφαλισθεί πως οι δέσμες δεν θα βλάψουν κανένα διερχόμενο αεροσκάφος ή σμήνος πουλιών. Και για να πείσουν και τους πιο δύσπιστους, προβλέπουν την εγκατάσταση των κατόπτρων σε σημεία μακριά από κατοικημένες περιοχές, όπως μέσα σε υδροηλεκτρικά φράγματα.